Opeens wordt alles maar duurder en duurder. Patat frites, kerstbomen, auto’s. Het gekke is dat we daarvoor vaak begrip hebben. Het bedrijfsleven slaagt er in om ons denken zo te masseren, dat we bereid zijn prijsverhogingen als onontkoombaar te accepteren.
Hoe bijvoorbeeld de aardappeloogst ook uitvalt, de inkoop- en verkooporganisaties alsmede de club van fritesproducenten laten ons voortdurend weten dat door schaarste of kleinere aardappelen het bakje friet bij de snackbar duurder zal worden. We begrijpen daardoor dat ook de dampende aardappelen op tafel prijziger zullen worden. We zijn vol begrip want ook in onze moestuin speelde de droogte een rol.
Met de kerstbomen speelt hetzelfde. Elk jaar komt er voor de verkooppiek een persbericht dat zegt dat we extra voor die boom moeten betalen. Afgelopen jaar waren kerstbomen door de droogte nauwelijks gegroeid (zei men). Wie een grote boom wil hebben, moet daarvoor extra betalen, kondigde de groensector aan. Logisch toch? Nou ja, nou ja. In hofleverancier Scandinavië speelde de droogte een veel kleinere rol dan in ons land, maar dat vertellen de verkopers er niet bij.
Onlangs kondigde een directeur van Audi aan dat auto’s fors duurder zullen worden vanwege de hoge ontwikkelingskosten van schone auto’s (elektriciteit en waterstof). Hij zei daarbij zelfs dat meerdere automerken die ontwikkeling niet zullen overleven. Dat is schrikken.
Ik was zo ontroerd dat ik even de neiging had mijn dealer te bellen met de boodschap om mijn volgende auto voor dit goede doel nog eens € 1000 extra duurder te maken. In mijn geval 0,005 eurocent per kilometer extra. Waar praat je over, peanuts toch?
Totdat… ik besefte dat het gek is meer voor een nieuwe auto te betalen dan nodig is. Dat het gek is dat ik als koper zo de nieuwe ontwikkelingen mag voorfinancieren. Ik werd boos, want de man had het niet over de verantwoordelijkheid van de fabrikant maar dacht uitsluitend aan de aandeelhouderswaarde. Dragen die aandeelhouders na alle topdividenden van de afgelopen jaren bij om het jarenlang falende beleid van de autofabrikanten recht te zetten? Nee, ze nemen hun winst en lopen massaal weg.
De kerk wordt overigens dit jaar voor u ook duurder als u de brief van de kerkrentmeesters goed hebt gelezen. Las u dat net zoals het nieuws over duurdere patat frites, kerstbomen en auto’s? Of als verantwoordelijk aandeelhouder. Ik hoop dat laatste.

In Op het Langpaed schrijft Dick Offringa uit Siegerswoude op persoonlijke titel wat hem bezighoudt. Reageren? Mail naar dw.offringa@gmail.com

Er zijn weinigen die nog zondagse donderpreken heugen. Predikanten die je de les lazen aan de hand van Bijbelteksten, de Tien Geboden of de Heidelbergse catechismus. Preken die stelselmatig bevestigden dat je in zonde was geboren met de wetenschap dat je nauwelijks boven dat moeras zou kunnen uitstijgen. Dat kan verstrekkende gevolgen hebben. Een tante van ons voelde zich zo zondig dat ze geen Belijdenis des Geloofs durfde af te leggen. Ze is als Dooplid begraven.
Zo’n donderpredikheer was naar ik heb begrepen ds Selles uit Leeuwarden. Ik was een kind toen hij ruim voor de middagdienst bij ons thuis at, alleen omdat we naast de kerk en vlakbij de bushaltes woonden. Uit beleefdheid bezochten we daarop als gezin zijn kerkdienst. Mijn ouders beschouwden Selles eigenlijk als een clown op de kansel. Zoals zovelen in de stampvolle kerk waren ze er niet voor een Ontmoeting met de Heer maar voor eentje met de heer Selles.
Selles en zijn preken pasten in het tijdsbeeld waarin het kerkvolk accepteerde dat de predikant enkel door God gegeven woorden uitsprak. Dat werd in mijn beleving toch aangekondigd in het gebed bij de Opening van de Schrift.
In Selles’ tijd dacht men nog anders over het gezag van de kerk, het ambt van de voorganger en beider band met de Schepper. Toen sprak God rechtstreeks tot de mens. De predikant schikte zich daarbij nederig in de rol van tussenpersoon. Een missertje van de schepping was wel dat God het blijkbaar niet altijd voor het kiezen had wie Zijn woorden zou uitspreken…
Op dit moment zijn donderpreken gek genoeg weer zwang. Niet in de kerk, maar daarbuiten. In het klimaatdebat bijvoorbeeld. Lekenpredikers vertellen ons hoe zondig we leven aan de hand van het veelvuldig gebruikte woord schaamte: vliegschaamte, autoschaamte, vleesschaamte, stikstofschaamte, houtkachelschaamte, etc etc.
Wat me dwars zit is dat die nieuwe schaamte meestal wordt toegedicht aan De Ander. ‘Heb je geen last van vliegschaamte?’, vroeg onlangs een reporter van het NOS Journaal aan een vrouw die per vliegtuig de zon wilde opzoeken. Hij vergat en passant dat hij met een milieuvervuilende auto van Hilversum naar Schiphol was gereden.
Dit voorbeeld typeert een beweging in de samenleving – en beslist niet alleen in Nederland – waarbij selectief de ander de maat wordt genomen. Er wordt niet gepraat noch geluisterd, er worden alleen maar onwrikbare standpunten uitgesproken. Als blokkades die alle kanten op alleen maar doodlopende wegen veroorzaken. Klinkt toch ook een beetje als donderpreek, he?

In Op het Langpaed schrijft Dick Offringa uit Siegerswoude op persoonlijke titel wat hem bezighoudt. Reageren? Mail naar dw.offringa@gmail.com